جوان آنلاین: با اینکه هر چه خبر در مورد تالاب‌ها منتشر می‌شود حکایت از حال بد و خشک شدن این اکوسیستم‌ها دارد، اما در آذربایجان غربی مسئولان محیط زیست استان در صدد هستند تا تالاب‌های جدیدی را به ثبت برسانند. آنطور که مدیرکل حفاظت از محیط زیست آذربایجان غربی عنوان کرده پیگیری‌ها برای ثبت دو تالاب شیبلو و بورالان در کنوانسیون رامسر آغاز شده که با انجام این کار تعداد این زیست بوم‌ها در آذربایجان غربی به هشت تالاب می‌رسد. هم اکنون ۷۰۰هزار هکتار از مساحت استان در اختیار ۴۰تالاب فصلی و دائمی طبیعی یا انسان ساخت است.
مشکلات کم آبی در آذربایجان غربی و عدم مدیریت آب‌های موجود یکی از بزرگترین اتفاقات ناگوار را در این استان رقم زده و آن هم حرکت دریاچه ارومیه به سمت خشک شدن است. سال‌هاست این موضوع مطرح شده و آنچه کمک در حفظ تالاب‌ها به شمار می‌آید جلوگیری از ادامه کار چاه‌های غیر مجاز و تغییر الگوی کشت برای کشاورزان است. با این تفاسیر آذربایجان غربی هنوز آنقدر آب و تالاب دارد که حتی بخواهد نیم نگاهی به ثبت برخی از آن‌ها در کنوانسیون رامسر داشته باشد. در مورد کنوانسیون رامسر باید گفت که پیمانی بین‌المللی درباره حفاظت از تالاب‌های جهان است که در سال ۱۹۷۱در شهر رامسر ایران تهیه و به امضای نمایندگان ۱۸کشور شرکت کننده رسیده است.
نام این پیمان از شهر رامسر در ایران گرفته شده و مقر آن در شهر گلند سوئیس است. تالاب‌های مشمول این پیمان با نام «تالاب رامسر» شهرت دارند و ۱۶۰کشور عضو این پیمان هستند. آن زمان در این کنوانسیون فهرستی از تالاب‌های مهم جهان نیز تهیه شد و به «فهرست رامسر» شهرت یافت. در این فهرست کشور‌های بریتانیا با ۱۶۴ تالاب از لحاظ تعداد و کانادا با ۱۳۰هزار کیلومتر مربع تالاب، از لحاظ وسعت رکورددار هستند. حالا مدیرکل حفاظت از محیط زیست آذربایجان غربی از پیگیری ثبت دوتالاب شیبلو و بورالان در کنوانسیون رامسر خبر داده است.
سعید شهند با بیان اینکه دو تالاب شیبلو و بورالان را در اولین فرصت در کنوانسیون رامسر ثبت خواهیم کرد و با این اقدام تعداد تالاب‌های بین‌المللی استان به هشت افزایش پیدا می‌کند که رقم بسیار خوبی در سطح استان‌های کشور است، می‌گوید: «در حوزه محیط زیست انسانی استان در حال صنعتی شدن است و طی دو سال گذشته این روند شتاب بیشتری گرفته که این امر تکلیف و وظیفه نظارتی سازمان را سنگین‌تر می‌کند.» این مسئول توضیح می‌دهد: «پویش مسیر سبز و ایران پاک را با همراهی فرمانداران انجام و ۴۲محور شامل ۲۰۷ کیلومتر از حیث نخاله‌های ساختمانی و پسماند پاک‌سازی شد و سال جاری در کارگروه مدیریت پسماند اعلام می‌کنیم که اگر متولیان به وظایف خود عمل نکنند به مراجع قانونی معرفی خواهند شد، چون شرایط فعلی در شأن مردم آذربایجان نیست.»
آذربایجان غربی میزبان ۴۰تالاب
آذربایجان غربی با ۴۰تالاب فصلی و دائمی طبیعی یا انسان ساخت، با آب شور یا شیرین ۷۰۰هزار هکتار از مساحت استان را دربرگرفته که پارک ملی دریاچه ارومیه بزرگترین و بی‌نظیرترین تالاب استان بوده و تالاب کانی برازان مهاباد به عنوان نخستین سایت پرنده نگری کشور ثبت شده است. در نوروز امسال کسانی که به شهر‌های آذربایجان غربی رفته بودند حتماً سری به سه تالاب کانی‌برازان مهاباد به عنوان نخستین سایت پرنده نگری کشور، تالاب نوروزلوی میاندوآب و تالاب سولدوز نقده هم سری زده‌اند. تالاب‌های این منطقه علاوه بر پذیرایی از پرندگان و حیوانات به عنوان مظاهری طبیعی در پدیده گردشگری و آموزش نیز جایگاه خاصی به خود اختصاص می‌دهند و به عنوان بخشی از میراث فرهنگی بشر اهمیت ویژه‌ای دارند. وجود این تعداد زیستگاه آبی در آذربایجان‌غربی این استان را به یکی از کریدوری امن برای پرندگان مهاجر در غرب کشور تبدیل کرده و یکی از سه استان مهم کشور در زمینه مهاجرت بهاره و پاییزه پرندگان و هم ردیف استان‌های شمالی از جمله مازندران و گلستان و در جنوب مانند خوزستان قرار دارد. تالاب نوروزلو میاندوآب به مساحت هزار و ۱۵۰ هکتار در کنار رودخانه زرینه رود قرار دارد و به دلیل برخورداری از ویژگی‌های مناسب طبیعی و زیستی در شورای عالی حفاظت از محیط زیست کشور و تصویب هیئت وزیران به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شده به طوری که این تالاب زیستگاه گیاهان و درختان متنوعی است و در آن انواع مختلف حیوانات وحشی و پرندگان نادر زیبا زندگی می‌کنند.
قرارگیری تالاب نوروزلو در میان دشت میاندوآب و وجود اراضی حاصل‌خیز و خاک‌های مرغوب باعث شده تالاب در بین اراضی کشاورزی محدود شود. مساحت تالاب پوشیده از پوشش گیاهی و درختان است.
تالاب سولدوز با آب فراوان و دائمی و همچنین چشم اندازی بکر و زیبا می‌تواند خاطره‌ای خوب از طبیعت‌گردی برای گردشگران به جا بگذارد. این تالاب مصنوعی است و توسط طبیعت دوستان احداث شده است. تالاب سولدوز در ساحل جنوبی دریاچه ارومیه در حومه شهرستان نقده دارای مساحت ۳۷۵ هکتار بوده و در ارتفاع متوسط هزارو۲۷۷ متری از سطح دریا قرار دارد. تالاب اصلی در دو فرورفتگی کم عمق در ساحل دریاچه ارومیه ایجاد شده است. یک بیرون‌زدگی کم ارتفاع در شمال شرقی تالاب وجود دارد که بند خاکی سولدوز به دامنه آن متصل شده است. در سمت غرب بند خاکی به دامنه ارتفاعات غربی تکیه دارد.
تالاب کانی برازان بهشت پرندگان است و در زبان کردی به معنی چشمه گراز‌ها است. این تالاب با ۹۰۰هکتار وسعت در ۳۰ کیلومتری شمال شهرستان مهاباد و در شمال و شرق روستای قره داغ واقع شده و به دلیل گوناگونی و فراوانی گونه‌های زیستی از سوی کمیته ملی طبیعت گردی کشور به عنوان نخستین سایت پرنده نگری در ایران معرفی شده است.
بر اساس آخرین بررسی‌های انجام شده، ۷۵گونه پرنده آبزی و کنارآبزی متعلق به ۱۱خانواده در این تالاب شناسایی شده که در صورت اضافه شدن گونه‌های خشکی زی این تعداد به بیش از ۱۸۰گونه خواهد رسید که همین امر اهمیت تالاب را بیش از پیش آشکار می‌سازد. از گونه‌های مهم پرندگان این تالاب می‌توان به فلامینگو، چنگر، اردک بلوطی، اردک سرسفید، حواصیل خاکستری، پرستوی دریایی، اردک مرمری، باکلان کوچک، پلیکان سفید، چوب پا، کشم بزرگ و عروس غاز اشاره کرد. اسفند ماه سال گذشته بود که خبر خوبی منتشر شد و آن هم اینکه ۹۰درصد از تالاب بین‌المللی «قوپی باباعلی» در مهاباد برای نخستین بار در ۲۰سال اخیر، آبگیری و احیا شد.
این خبر را فاروق سلیمانی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد اعلام کرد و گفت: «در اجرای مصوبات کارگروه استانی احیای دریاچه ارومیه، توانستیم آبگیری این تالاب بین‌المللی را که از تالاب‌های فصلی و مهم در این شهرستان است، از طریق رودخانه مهاباد با حجم حق‌آبه ۱/۸ میلیون مترمکعب در بهمن ماه امسال شروع کنیم.» وی افزود: «با همکاری مدیریت منابع آب مهاباد، آب از رودخانه مهاباد به سمت کانال روستای «گرده‌گروی» هدایت و آبگیری این تالاب آغاز شده بود و بیش از ۳/ ۵ میلیون مترمکعب آب در این تالاب ذخیره شده است.»
